Statistika Evropske centralne banke o nadzoru banaka za treći kvartal 2021. godine

Evropska centralna banka (ECB) je u januaru 2022. godine objavila Statistički izveštaj o bankarskom nadzoru za treći kvartal 2021. godine. Navedeni izveštaj čine zbirne statistike o troškovima rizika i kreditima, odnosno pozajmicama koje podležu merama u vezi sa COVID-19 pandemijom, zasnovane na relevantnim informacijama o poslovanju evropskih bankarskih institucija. Zahvaljujući navedenom izveštaju, dobijamo sliku evropskog bankarskog sistema, što je naročito značajno u doba pandemije, jer domašaj negativnih posledica i rizika čini izvesnijim, što omogućava stvaranje pogodne strategije za prevazilaženje problema na evropskom nivou u vidu izrade odgovarajućih smernica, uspostavljanja zajedničkih regulatornih i drugih standarda.

Izveštaji su pokazali da su se za razliku od prethodnog kvartala Kapitalni zahtevi sistemski značajnih finansijskih institucija (banka pod direktnim nadzorom ECB) blago smanjili. Naime, na kraju drugog kvartala, stopa ovih zahteva iznosila je 19,40%, što je nešto malo više u odnosu na stopu iz trećeg kvartala, koja je iznosila 19,30%.

Imajući u vidu da se učešće loših plasmana (NPL plasmani) u ukupnom nivou plasmana već duži vremenski period nalazi u konstantnom padu, ne čudi činjenica da nastavlja da prati trend, pa se tako na kraju trećeg kvartala 2021. godine sa koeficijentom od 2,17% nalazi na novom istorijskom minimumu od početka obavljanja supervizorske bankarske statistike (2015. godine). Ukupno učešće NPL plasmana je opalo u odnosu na prethodni kvartal, kada je iznosilo 2,32%, odnosno došlo je do smanjenja sa 423 milijarde EUR u drugom kvartalu 2021. godine na 401 milijardu EUR u trećem kvartalu iste godine. Navedeno smanjenje uzrokovano je kombinacijom opadajućih NPL plasmana i povećanja učešća aktivnih kredita. Na evropskom nivou, prosečan koeficijent problematičnih plasmana kretao se od 0,62% u Luksemburgu do 10,49% u Grčkoj, koja se godinama unazad beleži kao evropska zemlja sa najvećim učešćem NPL plasmana.

Kao jedan od značajnijih pokazatelja profitabilnosti, stopa prinosa na kapital (RoE) na kraju trećeg kvartala 2021. godine iznosila je 7,19%, što predstavlja porast u poređenju sa drugim kvartalom iste godine, kada je iznosila 6,92%, i u odnosu na period od pre godinu dana, kada je iznosila 5,07%. Ostvarivanje operativnog prihoda ostalo je uglavnom stabilno sa povećanjem od 1 milijarde EUR u odnosu na prethodni kvartal, dok su administrativni troškovi i amortizacija, kao i obezvređenja i rezervisanja smanjeni.

U poređenju sa drugim kvartalom 2021. godine sa 0,57% i prošlogodišnim podacima od 0,67% troškovi rizika smanjeni su na 0,53% u trećem kvartalu 2021. godine.

Ukupan broj kredita i zajmova koji podležu merama uvedenim u borbi protiv pandemije virusa COVID-19 u trećem kvartalu dodatno su smanjeni za 54 miljarde EUR u odnosu na prethodni kvartal, odnosno na 494 milijarede EUR. Pomenuto smanjene uzrokovano je kreditima i zajmovimag koji podležu moratorijumima koji nisu istekli u skladu sa smernicama Evroposkog bankarskog organa (EBA), koji je pao sa 102 milijarde EUR iz prethodnog kvartala na 44 milijarde EUR.

Analizom Statistike Evropske centralne banke za treći kvartal 2021. godine, zasnovane na relevantnim informacijama o poslovanju evropskih bankarskih institucija, možemo uočiti da je uz manja odstupanja uspostavljena generalna stabilnost bankarskog sistema. Svakako, uticaj pandemije virusa COVID-19 ne jenjava, što je naročito primetno u poređenju sa paremetrima neposredno pre pandemije. Redovnim statističkim izveštajima ECB značajno je olakšan pristup uspostavljanja novih strategija radi uočavanja potencijalnih rizika i omogućavanja uspešnije borbe za ekonomskom krizom.